Dobre praktyki badania kultury organizacji


 

Z jakich metod badawczych korzystać?

To, jakich metod badawczych użyjemy do definiowania naszej kultury zależy od wielkości organizacji, rozproszenia jej struktury, a nawet zakresu dotychczasowej wiedzy nt. organizacji i jej kultury. Możemy skorzystać z:

  • desk research (analiza danych zastanych)
  • ankiet
  • wywiadów indywidualnych
  • wywiadów grupowych, tzw. fokusów
  • obserwacji (uczestniczącej i nieuczestniczącej)
dowiedz się więcej

Warto przy tym wiedzieć, że użycie jednej metody badawczej nie przyniesie nam pełnię wiedzy. Często wykorzystywana w organizacjach ankieta nie da nam bowiem wglądu, tzw. insightów. Może ona porównać między sobą grupy pracowników (np. opinie osób z krótkim vs. długim stażem w firmie), ale nie dostarczy nam tego, co przynieść mogą pogłębione wywiady indywidualne. Historie, opisy sytuacji, ‘punkty bólu i punkty szczęścia’ w doświadczeniach związanych z pracą – tego szukamy w badaniach kultury organizacji. ‘Co Was uskrzydla, a co Wam skrzydła podcina’ – to pytanie (i jego różne wariacje) powinniśmy zadać w pierwszej kolejności tym, którzy są uosobieniem pożądanych wartości w firmie. To właśnie grupę najbardziej zaangażowanych specjalistów, pracowników działów, które są corem biznesowym organizacji oraz wszystkim liderom zbadałabym w pierwszej kolejności. Wnoszą energię do organizacji, rozumieją ten biznes, zależy im na firmie – dlatego stanowią dla nas nieocenione źródło wiedzy.

Jak dobierać grupę badawczą?

Jeśli nasza firma jest niewielka (+50 pracowników), to oczywiście możemy spotkać się z każdą osobą indywidualnie i uważnie zbadać podobieństwa oraz różnice w oczekiwaniach względem KO. Jeśli jednak liczy ona więcej, niż 100 pracowników, to możemy zmiksować metody badawcze. Tak zwana triangulacja metod pomoże uzyskać pełniejszy obraz. Przykład procesu badawczego w dużej organizacji:

dowiedz się więcej
  • Desk Research (analiza danych zastanych)
  • Wywiady 1:1 z top managementem
  • Wywiady grupowe z liderami
  • Wywiady grupowe z wybranymi grupami pracowników (np. eksperci, core biznesowy)
  • Ankieta online skierowana do wszystkich pracowników

Na moim blogu przeczytasz jak to zrobić: https://bardzohr.pl/2023/10/24/miksuj-metody-uzyskasz-pelniejszy-obraz-wizerunku-pracodawcy/

Czym jest motodologia OCAI?

Metodologia OCAI (Organizational Culture Assessment Instrument) Davida Camerona I Petera Quinna pozwala na uchwycenie tego, co trudne do zmierzenia. Zamiast analizy ilościowych danych, słupków i tabel, w przystępny sposób – bo za pomocą wykresów – ułatwia zrozumienie procesów zachodzących w organizacji.

dowiedz się więcej

Metoda ta diagnozuje cztery typy kultury: adhokracji, klanu, hierarchii oraz rynku. Wskazując na mocne oraz słabe strony każdej z nich pomaga ustalić w jakim kierunku organizacja chce dążyć, jakie postawy wzmacniać, jakie reguły wprowadzać.

O metodologii OCAI na konkretnym prykładzie projektu przeczytasz tu: https://bardzohr.pl/2020/01/16/jak-zbadac-kulture-organizacji-i-jak-nazwac-firmowe-wartosci/

Jakie przykładowe pytania można zadać przy badaniu kultury organizacyjnej i wartości?

Poniżej znajdziesz przykłady pytań do wykorzystania w ankiecie.

dowiedz się więcej

Spośród obrazów/wybierz przedmiot znajdujący się w Twoim zasięgu, za pomocą którego opiszesz co najcenniejszego dostrzegasz w pracy w naszej organizacji. Wymień 3 najmocniejsze aspekty. Podaj przykłady (opowiedz historię)

Do jakiego filmu bądź serialu przyrównałbyś naszą kulturę organizacyjną? Dlaczego taki wybór? Co najbardziej wartościowego w obszarze relacji między ludźmi dostrzegasz u nas? Podaj przykłady.

Które z poniższych zdań pasują do naszej firmy ( Powiedz jak rozumiesz to zdanie). Opcje: pokazuj zdanie po zdaniu LUB pokaż wszystkie od razu i pracownik wybiera ‘najmocniejsze’ vs. najmniej widoczne.
– Pojedynczy pracownik jest u nas tak samo ważny jak i cały zespół.
– Przełożeni czy osoby zarządzające to tak naprawdę nasi partnerzy.
– Jeśli ktoś chce, to może być innowacyjny (=wprowadzać nowe rozwiązania, ulepszenia).
– Nie boimy się porażek. Tutaj śmiało zachęca się do tego by próbować (a nawet by popełniać błędy).
– Klient jest dla nas szalenie ważny. Równie ważny co pracownik.
– Liczy się efektywność. Kto osiąga rezultaty jest tu doceniany.
– Jesteśmy dumni z naszego produktu. Naprawdę robimy świetną robotę.

Zaznacz na skali od 0 do 5 swoją odpowiedź (np. na Muralu, na Menti.com, itp.):
Absolutnie nie można tu popełniać błędów – (5) Zdecydowanie można tu popełniać błędy.
Absolutnie nic tu nie jest pod kontrolą – (5) Zdecydowanie wszystko tu jest pod kontrolą
U nas absolutnie nie stawia się na rodzinną atmosferę – Zdecydowanie u nas stawia się na rodzinną atmosferę (5)
Klient i jego potrzeby nie mają dla nas absolutnie żadnego znaczenia – (5) Klient i jego potrzeby mają dla nas zdecydowanie dużo znaczenia

Pytania pogłębiające:
– jak na to patrzycie, to co widzicie?
– Skąd podobieństwa? Skąd różnice (jeśli występują)?

Jeśli kiedykolwiek zmienisz tę pracę na inną, to za czym będziesz tęsknić? (opowiedz historię, sytuację, która kryje się za Twoją odpowiedzią).


Cast study badania kultury organiacyjnej i wartości

 

Zobacz jak definiowałam Wartości dla małej organizacji
Zobacz jak definiowałam Wartości dla dużej organizacji

branża i wielkość firmy – firma z obszaru e-commerce, zlokalizowana na północy kraju. Zatrudnia +80 pracowników.


metody badawcze – ze względu na strukturę rozproszoną oraz styl pracy hybrydowej zdecydowałam się przeprowadzić wywiady 1:1 w formie online. Do rozmów zaprosiłam zarząd, liderów oraz grono ekspertów. Po zebraniu w ten sposób danych jakościowych, przenalizowałam je wspólnie z interdyscyplinarnym Zespołem Projektowym (warsztat online, 6h). Na tej podstawie przedstawiłam rekomendacje Zarządowi oraz Zespołowi HR.


przebieg projektu – projekt trwał 2 miesiące, w całości realizowany był online. Etapy: kick-off + wywiady z zarządem (w tym kwestionariusz OCAI), proces badawczy, synteza danych, warsztaty z Zespołem Projektowym, przygotowanie rekomendacji, retro z Zarządem wraz z zatwierdzeniem efektów projektu. Kluczowy w przebiegu projektu okazał się dobór członków Zespołu Projektowego. Jako przedstawiciele najważniejszych obszarów biznesu, zmiksowani pod względem długości stażu, ról, wieku i płci zapewnili różnorodne perspektywy nie tylko na listę Wartości (cel projektu), ale również dostarczyli mnóstwo pomysłów na działania wspierające w organizacji pożądany typ kultury.

branża i wielkość firmy – firma produkcyjna z obszaru FMCG, zlokalizowana na Dolnym Śląsku. Zatrudnia + 1200 pracowników w dwóch lokalizacjach.


metody badawcze – ze względu na skalę organizacji zdecydowałam się przeprowadzić anonimowe badania ankietowe skierowane do całej populacji pracowników. Następnie zaprosiłam do wywiadów przedstawicieli najważniejszych obszarów biznesu pogłębiając w ich trakcie najważniejsze wnioski pozyskane z ankiety. Z częścią produkcyjną przeprowadziłam wywiady stacjonarne 1:2. Klucz doboru: różnorodne role/ten sam dział + różny staż na stanowisku. Z częścią operacyjną oraz administracyjną spotkałam się na stacjonarnych warsztatach grupowych (ok. 6 fokusów).


przebieg projektu – projekt trwał 5 miesięcy. W pierwszym kroku postawiłam na komunikację celów projektu wewnątrz organizacji (wystąpienie zarządu w trakcie corocznego spotkania firmowego). Kolejne kroki: warsztat online z zarządem, warsztat online z liderami (średni szczebel zarządzania), badania kultury i wartości (ankieta, wywiady 1:2 oraz fokusy), synteza oraz analiza danych, przygotowanie listy wartości wraz z rekomendacjami działań wspierających określone postawy w organizacji (praca własna oraz konsultacje z Zespołem HR), przedstawienie wyników projektu na szczeblu Zarządu, zakomunikowanie wyników projektu w organizacji (magazyn wewnętrzny, warsztaty z liderami).